Review phim The Irishman – Giờ là lúc đối diện với cái chết

Trong một bài phỏng vấn về The Irishman, Martin Scorsese nói rằng: “The bottom line is we all die alone” (điểm mấu chốt là chúng ta đều chết một mình). Đó là sự thật và làm sao để con người có thể đối diện với điều đó? Ai cũng biết The Irishman không hoàn toàn là một bộ phim mới mà là cuộc hội ngộ của những kẻ cô độc, bạo lực và đau khổ mà Scorsese đã đem lên phim của mình trong suốt sự nghiệp đạo diễn kéo dài hơn 50 năm. Và The Irishman là cái kết thật sự dành cho nó, nơi tất cả phải đối diện với sự chóng vánh của đời sống cùng những rình rập không thể đoán trước của cái chết.

Câu chuyện bắt đầu bằng một bí mật được Frank Sheeran (De Niro) tiết lộ về suốt hành trình trở thành mafia của mình, khi đó Frank đã là một ông già trong viện dưỡng lão. Có lẽ việc giữ bí mật vừa không còn cần thiết lại vừa quá sức với một kẻ già sắp chết.
Phần lớn thời lượng bộ phim mang nhịp độ mà chúng ta đã được thấy trước đó qua Goodfellas, nhưng giữ được sự già dặn và điềm tĩnh hơn. Vẫn là những cảnh giết chóc và thanh trừng đặc sản. Khởi đầu với một khu rừng trong Thế chiến II, khi hai kẻ địch sắp chết đang đào mộ cho chính họ, rồi vô số những khẩu súng gây ra tội ác được vứt xuống đáy sông hay cảnh hỏa thiêu Hoffa và tất cả những gì còn lại của ông ta chỉ là một cục than đỏ. Đó là khi mà mọi cái chết được mô tả một cách chóng vánh, tàn khốc và vô nghĩa. Hầu hết những nhân vật trong phim được giới thiệu kèm tên, ngày chết và nguyên nhân cái chết của họ. Những dòng chữ hiện lên như những bia mộ. Đó là lời cảnh bảo về cái chết, nó ở ngay cạnh họ khi mà cái thân thể chuyển động kia còn bận lo nghĩ về những kế hoạch và tương lai.

Người xem có cơ hội được chứng kiến không chỉ những màn trình diễn đầy cảm xúc của De Niro, Al Pacino hay Joe Pesci trong một thế giới của Frank, Hoffa và Russell, nơi những cái xác bị bắn chết trên vỉa hè hay những vụ nổ lớn đều có bàn tay của họ trong đó, hay thời hoàng kim của những mafia khi mà họ không bao giờ biết nói không. Mà còn là cho tới khi mọi thứ lụi tàn và họ biết rằng mình không thể nói không với cái chết, họ cố vật lộn tìm cho ra một chút ý nghĩa của đời sống.
Những gì diễn ra trong một tiếng cuối cùng của bộ phim là điều làm nên sự vĩ đại của The Irishman. Nó tràn ngập những cảm xúc cay đắng và tiếc nuối cùng những tội lỗi không thể tha thứ. Cái chết đã đến với tất cả mọi người ngoại trừ Frank. Đó là bản án lớn hơn bất kỳ một viên đạn nào.

Những kẻ giết người, chúng ta kết tội họ, luật pháp kết tội họ và trên tất cả chính họ kết tội họ. Nhưng đặt ngược lại một câu hỏi: “Đâu là việc đúng mà họ nên làm?”. Chúng ta có thể kết tội người khác vì những việc làm sai trái, vậy chúng ta có thể nghĩ giúp họ xem họ nên làm gì không?

Chúng ta bước ra từ một cuộc chiến tranh (điều mà có lẽ phần lớn những người trẻ hiện nay chưa từng trải nghiệm) và rồi nghĩ rằng mình sẽ yêu và trân trọng sự sống hơn? Sẽ làm mọi việc tốt để có thể để xứng đáng với cơ hội được sống sót? Nhưng sự thật cần nhận ra là có lẽ chính bản thân chúng ta đã chết trong cuộc chiến kia rồi và ở nền “hòa bình” này chúng ta chỉ đang hình dung ra một cuộc chiến khác, để phòng vệ với nó, để sử dụng bạo lực, để bảo vệ một sự sống không còn tồn tại của chính mình.

Frank có thể tiếp tục là một người lái xe chở thịt bò, thậm chí ông có thể trở thành một nhà hoạt động xã hội được trao giải Nobel vì hòa bình. Nhưng cái chân thật trong ông vẫn sẽ vẫn luôn tự gây dựng cho mình một thế giới nguy hiểm mà ở đó con người ta phải không ngừng để dành giật lấy sự sống.

Frank trở lại với gia đình, cố gắng tìm gặp con cái, vì ông nghĩ đó là điều cả đời ông đã cố gắng để bảo vệ, có lẽ nó sẽ giúp ông cảm thấy có giá trị và ý nghĩa. Nhưng liệu có đúng là như vậy?
Khi Frank gặp con gái, ông nói với cô rằng ông muốn che chở gia đình mình. Nhưng con gái của ông đáp lại rằng ông muốn che chở họ khỏi cái gì? Sự cô độc của Frank là tất yếu bởi vì điều duy nhất ông cần làm là bảo vệ họ khỏi ông chứ không phải những kẻ xấu ngoài kia. Chiến tranh đã tạo nên một Frank mà tất cả những gì ông làm ở hiện tại là để bảo vệ chính mình khỏi sự tấn công bởi một cuộc chiến đã cũ.

Tất cả đều là những kẻ sẵn đã mang tội. Chúa có thể tha thứ cho mọi lỗi lầm của tất cả chúng ta. Nhưng sự tha thứ của Chúa là một thử thách vì con người luôn gặp khó khăn trong việc tự tha thứ cho chính mình. Scorsese đã làm công việc của một vị linh mục, ông cho chúng ta hiểu rằng ơn gọi là một tiếng gọi thực sự. Liệu chúng ta có thể đáp lại tình yêu thương từ tiếng gọi ấy bằng tình yêu thương không?